Contes (Jingany)

2. RUSANGU RA MUNANG

Munang ? Kamunangam !

Muntu umwing ? Muntu umwing wamulondula Munang, Munang waya mukuchil nkasu ku Nazaret.


Munang ? Kamunangam ! 

Antu aad ? Antu aad amulondula muntu umwing, muntu umwing wamulondula Munang, Munang waya mu kuchil nkasu ku Nazaret. 


Munang ? Kamunangam ! Antu asatu ? Antu asatu ayilondula antu aad, antu aad amulondula muntu umwing, muntu umwing wamulondula Munang, Munang waya mu kuchil nkasu ku Nazaret. 


Munang ? Kamunangam ! Antu anying ? Antu anying ayilondula antu asatu antu asatu ayilondula antu aad, antu aad amulondula muntu umwing, muntu umwing wamulondula Munang, Munang waya mu kuchil nkasu ku Nazaret. 


Munang ? Kamunangam ! Antu atan ? Antu atan ayilondula antu anying, antu anying ayilondula antu asatu, antu asatu ayilondula antu aad, antu aad amulondula muntu umwing, muntu umwing wamulondula Munang, Munang waya mu kuchil nkasu ku Nazaret. 

Munang ? Kamunagam ! Antu musamban ? Antu musamban ayilondula antu atan, antu atan ayilondula antu anying, antu anying ayilondula antu asatu, antu asatu ayilondula antu aad, antu aad amulondula muntu umwing, muntu umwing wamulondula Munang ku Nazaret, Munang waya mu kuchil nkasu ku Nazaret.

Munang ? Kamunangam! Antu sambwad ? Antu sambwad ayilondula antu musamban, antu musamban ayilondula antu atan, antu atan ayilondula antu anying, antu anying ayilondula antu asatu, antu asatu ayilondula antu aad, antu aad amulondula muntu umwing, muntu umwing wamulondula munang, munang waya mu kuchil nkasu ku Nazaret. 

Munang ? Kamunangam! Antu chinan ? Antu chinan ayilondula antu sambwad, antu sambwad ayilondula antu musamban, antu musamban ayilondula antu atan, antu atan ayilondula antu anying, antu anying ayilondula antu asatu, antu asatu ayilondula antu aad, antu aad amulondula muntu umwing muntu umwing wamulondula munang, munang waya mu kuchil nkasu ku Nazaret.

Munang ? Kamunangam ! Antu chidivu ? Antu chidivu ayilondula antu chinan, antu chinan ayilondula antu sambwad, antu sambwad ayilondula antu musamban, antu musamban ayilondula antu atan, antu atan ayilondula antu anying, antu anying ayilondula antu asatu, antu asatu ayilondula antu aad, antu aad amulondula muntu umwing, muntu umwing wamulondula munang, munang waya ku Nazaret mu kuchil nkasu. 


Munang ? Kamunangam! Antu dikum ? Antu dikumu ayilondula antu chidivu, antu chidivu ayilondula antu chinan, antu chinan ayilondula antu sambwad, antu sambwad ayilondula antu musamban, antu musamban ayilondula antu atan, antu atan ayilondula antu anying, antu anying ayilondula antu asatu, antu asatu ayilondula antu aad, antu aad amulondula muntu umwing, muntu umwing wamulondula Munang, Munang waya mu kuchil nkasu ku Nazaret.



                        3. BANTA NI KAFUR UWANGINA

Banta wading chibind mujim nakash. Nnam win mwawonsu wasutang ku mes mend wading kwend mud wafang kal. Banta kabangakup chinshakur chilondina anch ang wamujip mband a nnam kwawiy kulond anch wamujiyish kal muchid wend wawonsu. Banta wading nvaj ukweta an asatu awamp.

 Urel win wawonsu, wachirikang mu masuk ni mbij jivud nakash, mwi nshiy wazezidikangamu kal amiyeu, mwi nsapu watekangamu kal ankaj, mwi mbund watekangamu kal atwinkudimb, atuburuk ni atubakal, chad oku ku mend wapwit lel mbau ni chifemb. Wajipang annam nakash ni antu a mu dijuku diend adiangany ni kwikut nakash. Banta wibazang kand nakash ni kwikil muntu ap umwing watwishang kwilikan nend mu kujip mbij ap kuloz. 

Nlel unou, annam awonsu akumanganang mwinshim mwa mupach mulong wa kukwat mupak umwing. Alonda anch chifanyidin yom yiney yipwa kurutu kwa chibind winou kuyijiyish awonsu shitit ap kuyitek mwi nsapu yend. Pakwez nany ukutwisha kuzambul chikas mulong wa kurish ni Banta?

Ntambu wazendjika mutu, mulong kwau wa kutal kapopu umusutina mwinshin mwa yidjatil. Mbau walonda anch kakwetap chisu, mulong ufanyidin kuya kutanijan ni muntu umwing mwamu wa usey nakash. Chad ndjamb ndiy walonda anch wovil kuziy nakash machuku minam. Pakwez ching kusu ndiy amwinend uyedina. 

-Nnak walonda anch: "Am machuku minam novil mashik nakash." Chad musevu walonda anch ndiy wadiang mbij jitalela.

Mu wiswimp, kwikil uzarikina mulong wa kwiman ni kurish nend Banta. Mwamu kujip ni kuloz kwa Banta kukudandamen kwau. Mash ma annam awonsu makudandamen kuja kushik kwinsudiel. 

Kukashimuk.... Kafur watumbuka ni walonda anch ndiy ukwipan. Wayileja annam awonsu ni atujil awonsu kushal mu mapat mau ni mu yinswal yau, kangal kubudik ap pakemp. 

Chikwacha, pamanch pafee, Banta waya mu kuzomb mud machuku mawonsu. Wakupola ku mitond, kuzaz ku mashind ni mu mayal ni kutalijol oku ni oku mwiur ni pansh, pakad kukwat annam ap umwing. Wanyimburika mu majiy ma angandu, kwadingap ap chidjatil cha annam mu usukuril ap masok ma atujil. Kushik urel, weza makas mamwamu kapamp ka kusambish. Chawiy Banta wachirika nich ujim nakash.

Pezinay mwi njil oku mutu pansh, watesha mud mwas uwanginau ni wata matu nawamp. Pasejay piswimp, wamana kafur wawanga lel nich chisaj chend. Watonga anch ang wamusend, anend akusangar nakash ni akuvuramen anch nijipinap mbij nlel. Chawiy wamuteka kafur winou mwi nsapu yend pakad kulab.

Pashikay ku chikumbu, mwanend ikundj wamwipula anch: "Tatuku, wezinap kwey ni mbij nlel?" Banta wamwakula anch: "Nez kal ni yom yiwamp nakash. Mulong nibabel nakash, nakwatang kafur uwangina. Muteshany bil."

Kurutu kwa anend ni amutej nend awonsu a pa mukal, kafur wasambisha kubul chisaj ni kuwang mwas uwamp nakash. Mwamu Banta amubudikan nkash kupandakan. Chawiy kulal ku kulank, Banta watonga anch Mwant ukwimbaz nakash kupandakan anch namutwadin kafur winou uwangina.

Chikwach pamanch, waya ku rupang ra Mwant ni kwit mulong wa kumanijan nend. Wamuleja Mwant anch: "Nsalejam amboku, nakwatang kafur ou mulong wa kukuwanginany mwas. Mwant wamuleja anch: "Ez nend urel ou chakwel awanga pibur."

Urel winawa, antu awonsu akumangana pibur. Banta wading ulamin kafur wend mu makas nich misangar yawonsu. Oku wend wasip lel ni kwitutul, washakama pa tabure ni kumutul kafur piur.

 _­_­Wang lel...

Pakwez kafur wanineta zoong.

 _­_­Wang kwey chad...

Pakwez kafur wanineta ni kwikushik zoong mud mutond.

 _­_­Wang lel pinap amboku...

Kafur wapwita pakemp pakemp mutu wend ni wandjika mend yend mu chikukur ni wipatinamu rawonsu.

Mwant wova ujim nakash ni walonda anch Banta wamukwatish kal usany ujim nakash pakach pa antu awonsu. Chawiy wapana mbil chakwel amujipa Banta.

Banta kamanap kand mutapu wa kukwasinik. Amukudika pa mutond ni wasambisha kukimok. Amuwangina mwas wa madil ni wafa kamu rufu rumwing risansena nakash, ni annam awonsu asangara nakash. 



                                  4. ARUND AYIMP

Ngandu ni kabu ading arund awamp nakash. Ading akat kutalijan chakin kamu ni kukwashijan umwing ni mukwau. Kulal kulank, dichuku dimwing, kabu wasala mujim ujim ni wamutazuka murund nend ngandu mulong wa kudia nend pamwing makund ma kwisuk.

Ngandu wamwela kabu anch: "Makund minakatining nakash, komb mwamu nikwez kamu pa chisu." Mband a kabu wateka yakudia ku tebur. Pakwez kurutu kwa kusambish kudia, kabu wamuleja ngandu anch: "Etu kunoku tukweting chaku chimwing mwamu. Mulong wa kudia, chifanyidin mweny ashakama pa chitwam."

Pakwez ngand katwishap kushakam pa chitwam. Wapakisha mukwen ikundj tupamp tuvud, pakwez wakanganya. Chawiy wova usany nakash, ni wachirika kwol kwend ni mukajend nich ushon nakash. Kabu ni mukajend ova musangar nakash ni ashala kwifit makund mau pakad kulab.

Mu kusut kwa machuku, ngandu niyend wasala musambu wa dichuku diavadikay ni wamutazuka murund nend kabu ku musambu winou. Ngandu ni mukajend isuka mayang mawamp nakash ni matadina. Chawiy kabu weza kurutu kwa chisu ni mukajend. Res ra yakudia rapwepuka mu chikumbu chawonsu chakabuj. Kabu wova kuwap nakash oku wamutal lel mukajend nich masip.

Ngand wamuleja kabu ni mukajend anch: "Yangany bil uumishany ku milamu pol ap, mulong chitin kwinang nakash kurutu kwa kudia yakudia yiney ya musambu wam wa dichuku dia kuvadik." Kabu ni mukajend abudika pol mulong wa kuumish milamu yau ku muten. Pakwez kwikil chom chaswimpa. Kushik urel, milamu yau yading kwau ching yitalel. Achirika kwol kwau ni ngand ni mukajend adia mayang mau nich musangar ujim nakash.

Nich ujim wawonsu, kabu wamukana ngandu anch: "Babal kwey; dichuku dimwing anch nakutan pampat, ukutesh kwey." Ngand niyend wamwela anch: "Babel kwey niyey piudjatina, anch nel nakutan dichuku dimwing ku majiy mam, nikukubukon yikunku yikunku."

"Ov, tud kamu arund awamp, anch tud akankuny?"


Par Mutombu Richard

Première mise en ligne, mars 2021

Mise à jour, le 13 mai 2021 (Lubumbashi, RDC)

Publié par Mutombu Richard 

Liens vers cet article: Contes (Jingany) (rmuruund.blogspot.com)

Libellés : Munang, muntu umwing, antu aad, nazaret, kuchil, nkasu, kumulondul, banta, kafur, kuwang, mwant, annam, kujip, mayij, kabu, ngandu, usany, makund, mayang, yakudia, kukudik, mutond, kusansan.

Commentaires